Arşiv Okumaları 172

1-Mekke-i mükerreme kadısına hüküm ki südde-i saadete defter gönderüp etrafdan ka'be-i şerife ziyaretine gelen fukaranın bir mesken-i muayyeni olmadığından harem-i şerifde
2-birer mevzi'a konmağla harem-i şerife televvüs-i arizi olup kehleleri yayub amme-i müslimin bu aharlardan ziyade muzdarib olduklarından bahisle  bir  mesken
3- tedariki lazım olduğundan akdem arz olunub merhume sultan hazretlerinin mekke-i mükerremede olan imaretleri kurbunda taife-i mezbure mesken
4-bina olunmağa münasib yerler satun alub bina olunmak sadedinde iken südde-i saadet-i savbına  teveccüh lazım olub evvel alınan mahal el'an halidir
5-mezbure fukara içün haliya bir mesken yapılmasın arz eylemişsin buyurdum ki deyu el-yevm ki arz olunduğu üzre zikrolunan mahalde fukara içün bir mesken
6-yapılub harem-i şerifi televvüs ve tedennüsden tathir ve pak  eyleyesüz

Arşiv Okumaları 171

1. Manisa kadısına hüküm ki mektub gönderüp Mehmed nam kimesne kendü evine muttasıl olan mescidin divarına tavuk kümesi yapup ve kadimden
2-olan mezarlara divar çeküp havlusi içine aldıği şer'ile sâbit ve zahir olup hedm olmasiçün konşusu hacı Ahmed
3. Adem iletdikde mezbur hacı Ahmedi külüng ile urmak isteyüp ve muhzır gönderüp ve muhzırı dahi itaat-i şer'
4. Etmedüğin bildirmişsin  imdi buyurdum ki mezbur mehmedi küreğe koşmak içün bu canibe gönderesin

Arşiv Okumaları 170

Hakkari hakimi seyyid mehmede hüküm ki mektup gönderüp
yukaru canibe müteallik bazı ahvali i'lam etmişsin
her ne ki demiş isen arz-ı huzura arz olunup ilm-i şerifim
muhit olmuşdur buyurdum ki varıcak min ba'd dahi yukaru caniben
yarar casuslar gönderüp ahval ve etvarlarına temam ıttila'
tahsil edüp dahi vakıf ve muttali' olduğun ahbar-ı sahihayı
i'lam etmekden hali olmayasın

Arşiv Okumaları 169

1. Arab  canibi defterdarı mehmed çelebiye hüküm ki haliya südde-i saadetime mektub gönderüp şam beğlerbeğisi emirü'l-ümerai'l-kiram ahmed dame ikbaluhu sana mektub
2. Gönderüp şimdi(ye) değin kafile-i hüccac ile yüz nefer sipahi ve yüz elli nefer yeniçeri ve hisar eri ki cümle İkiyüz elli nefer adam gönderilirdi bu sene
3. Nesim nam arab itaat suretin gösterüp gelüp temam surresin alup gitdikden sonra beriyede hayli kabayil ve adam cem' edüp hareket üzre
4. Olduğı casuslar haber verüp hüccaca zarar yetişdurmek tevehhüm olunur elli nefer sipahi ziyade irsal olunmak lazımdır deyu ilam edüp hüccac dahi
5. Mah-ı şevvalin on sekizinci gününde teveccüh eyleyüp arz olunup cevab gelmeğe zeman olmaduğı ecilden müşarün-ileyh tayin eylediği üzre elli nefer
6. Sipahilerün mekülatı ve  aliklerin ve develerin tedarik olunup virüldiğin bildirmişsin imdi husus-ı mezbur müşarün-ileyh mukaddema südde-i saadetime
7. Arz edüp ol babda sana hükm-i şerif gönderilmişidi buyurdum ki vusul buldukda mucibi ile amel edesin

Arşiv Okumaları 168

Yazıldı
Trabzon'a varınca derya kenarında vaki' olan kadılara hüküm ki, bundan akdem  Dergah-ı Mu'alla çavuşlarından Mehmed zide kadruhu ile hükm-i hümayunum gönderilüp taht-ı kazanda ne mikdar neccar bulunursa yazup defter edüp yarar kefillerin alup Südde-i Sa'adet'ime gönderesin deyü emrim olmuş idi. haliya neccar hususu gayet mühim olup emr-i sabıkım mucebince taht-ı kazanuzdan neccar gönderilmemeğin buyurdum ki Çavuşum İsa vardıkda asla te'ehhür ve tevakkuf etmeyüp hükm-i sabıkım mucebince taht-ı kazanuzda bulunan neccarı ne mikdar var ise yazup defter idüp hidmete kadir yarar olanların kefile verüp dahi yanlarınca getürmek içün yarar ademlerinüz koşup defterinüzle Südde-i Sa'adet'ime gönderesin ki geldüklerinde defterünüz mucebince yoklanup, gelmeyüp emrime muhalefet edenleri kefillerine buldurup haklarından geline neccara ziyade müzayaka vardır ihmal ü müsaheleden hazer eyleyesin sonra özrünüz makbul olmaz kadılığınız ahara verilür ana göre mukayyed olasın amma bu bahane ile hidmete kadir olmayanlardan celb-i mal olunmağla alıkonulup pir olup veya adem-i kudreti olanlar yazılup gönderilmekden hazer eyleyesin

Arşiv Okumaları / 167

Kaymakam Pâşâ ve Kapudân-ı Deryâ gayret-şi’ârım
Gönderdiğin telhîs-i teselli-i muhlîsin mâ‘lûmum oldu. Ben yüzümü Cenab-ı Âlime’s-sırri ve’l-hafiyyâta tutdum benim andan gayrı mu’înim yoktur. Ehl-i İslâm’da gayret yok ve bu gayretsizlik bana hayret veriyor. Ol Cenâb-ı Haliki’s-semâvâti ve’l-ard bizlere yardım eylesün. Amin… Bu dünyâya gelmekden garaz nefs-i emmâreye mütaba‘ât olmayub ancak “ve mâ halaktu’l-cinne ve’l-inse illâ li-ya’budûnî” ayet-i kerimesinin mazmûn-ı ita’at-makrûnuyla âmil omak içündür. Bizim büyük düşmânımız nefsimizdir hâlâ ona gâlib olduğumuz yoktur. Her ne vakit nefsimize gâlib olursak din düşmânları ol vakit mağlâb olur. Hüdâ islâh eylesün. Âmin…

Arşiv Okumaları / 166

Edirne Vilayeti

Edirne İngiliz Murahhas Askeriliğinin 9 Teşrin-i Evvel sene 919 tarih ve 4/102 numerolu takriri suretidir.
Dahiliye Nezaret-i celilesi emriyle vilayet vekaletine tayin buyurulduğunuzu müş'ir 8 Teşrin-i evvel Sene 919 tarih ve 803 numerolu tahrirat-ı aliyeleri ahz. olundu. Her ne kadar Osmanlıların hükumetinin hukukuna riayet etmek bizce mukarrer ise de sükun ve huzur-ı umumiyi ihlal edecek her türlü vak'adan hükümet-i mahalliye ile kuvayı milliye meclisini mesul tutacagımı işar-ı vazife bilirim.
Sükun ve huzur-ı umumiyi ihlal edecek ahvalin neticesi vilayet-i mü'telifeyn kıtaatı tarafından işgal olunacaktır.
İhtiramat-ı faikamın lütfen kabul buyurulmasını temenni ederim.

Arşiv Okumaları / 165

Dârende-i tezkere
1- İran devleti teba‘asından Mirza Hüseyin Ali bu def‘a müte‘allikâtıyla berâber Bağdad cânibine ‘azîmet etmiş
2-olduğundan hudûd-ı devlet-i ‘aliyyeden mahall-i mezkûra varınca esnâ-yı rahda mürûr ve ‘ubûruna
3- mümâna‘at olunmayıp icâbına göre me'mûrîn-i ‘askeriyye ve belediye taraflarından i‘ânet ve himâyet kılınmak içün
4- taraf-ı sefâret-i seniyye-i devlet-i ‘aliyyeden iş bu tezkere tahrîr ve i‘tâ kılındı.
Fi 3 R.sene 69

Arşiv Okumaları / 164

düstur-ı mükerrem müşîr-i müfAHham nizamü'l-âlem müdebbir-i umuri'l-cumhur-i bi'l-fikrİ'S-SAKIB mütemmimi-i mehâmMi'l-enâm bi'r-re'yi's-sâib MÜMEHHİD-İ BÜNYANÜ'D-DEVLETİ VE'L-İKBAL MÜŞEYYİD-İ ERKAN-I Erkani's-sa'adeti ve'l-iclal el-mahfuf bi-sunufi avatıf-ı'l-meliki'l-a'la Darbhane-i Amirem Defterdarı vezir-i dirayet-semirim es-seyyid Mehmed Hasib Paşa edamallahu te'ala iclalehu tevkı'-i refi'-i hümayun vasıl olıcak ma'lum ola ki sen devlet-i aliyyem mesbuku'l-hidme kar-güzar ve müstakım ve sadakat-karlarından